De personeelstekorten in de zorg nemen toe. Een van de oorzaken is een gebrek aan capaciteit bij zorgorganisaties, waardoor studenten moeilijk hun meters kunnen maken in de praktijk. Het Nationaal Groeifondsproject DUTCH wil de trend doorbreken door in te zetten op nieuwe vormen van fysieke en virtuele simulatie. Dankzij de steun van het Nationaal Groeifonds is een sterke start gemaakt met de transformatie van opleidingen.
Jaap Bonjer, voorzitter van stichting DUTCH, in een ziekenhuiszaal met bedden en apparatuur
Het probleem van 'on the job' leren
Jaap Bonjer is voorzitter van stichting DUTCH, dat staat voor Digital United Training Concepts for Healthcare. Hij is al jarenlang chirurg en weet hoe het opleiden van studenten ‘on the job’ gaat. “Het is zeer inefficiënt. Je bent namelijk afhankelijk van het toevallige aanbod van patiënten. Neem als voorbeeld dat je moet leren een blindedarm te opereren. Dan moet je als operatieteam wachten tot er een patiënt langskomt voor die behandeling. Met simulatoren kun je dat gewoon inroosteren.”
‘Off the job’ leren als oplossing
Bonjer signaleert een hardnekkig vraagstuk: “Door personeelstekorten hebben zorgorganisaties onvoldoende plek om studenten op te leiden. Zo worden te weinig studenten opgeleid, waardoor de personeelstekorten verder toenemen.” Hij is dan ook voorstander van trainingen ‘off the job’. Hij kijkt daarbij met een schuin oog naar de luchtvaart waar het de normaalste zaak van de wereld is om piloten in simulatoren op te leiden. “Door studenten in een virtuele operatiekamer omgeving te laten oefenen, worden ze beter voorbereid op de dagelijkse praktijk.”
Voor drie groepen zorgprofessionals
In 2021, terwijl covid de zorg nog stevig in een houdgreep had en studenten daardoor niet meer in het ziekenhuis (‘on the job’) konden leren, zag DUTCH het levenslicht. Het Amsterdam Skills Centre, waar studenten en professionals sinds 2019 trainingen volgen, nam het initiatief. Bonjer: “Met DUTCH richten we ons specifiek op drie groepen professionals: operatieassistenten, anesthesiemedewerkers en radiodiagnostische laboranten. Hier zijn namelijk de grootste tekorten en deze professionals werken nauw met elkaar samen.”
Tientallen mkb-bedrijven aangehaakt
DUTCH ‘opereert’ landelijk: alle universitaire medische centra en hogescholen met relevante opleidingen zijn betrokken bij het project, net als technische universiteiten, topklinische en algemene ziekenhuizen. Ook tientallen bedrijven zijn onderdeel van het DUTCH-consortium, vooral innovatieve mkb-bedrijven zoals start-ups en scale-ups met de technologie om bijvoorbeeld digitale leeromgevingen of virtuele simulaties te ontwikkelen.
“Ons doel is om de capaciteit van opleidingen te verhogen door misschien wel 50% van de praktijkuren off the job te organiseren.”
Efficiënter en aantrekkelijker opleiden
“Ons doel is om de capaciteit van opleidingen te verhogen door misschien wel 50% van de praktijkuren off the job te organiseren”, zegt Bonjer. “Daarmee willen we de opleidingen ook aantrekkelijker maken voor de huidige generatie. Bovendien beperken we hiermee uitval van studenten door ze niet te abrupt naar de high-stress-omgeving van de OK te sturen. We maken daarnaast het bij- en nascholen van professionals makkelijker en bevorderen de mogelijkheid om te switchen van beroep. En virtual reality biedt middelbare scholieren een goed inzicht voor hun beroepskeuze.”
Nationale inbedding
Sinds 2024 ontvangt DUTCH steun van het Nationaal Groeifonds. “We hebben nog maar een fractie daarvan gebruikt om ons programma en consortium op te bouwen”, zegt Bonjer. In 2025 zal DUTCH de eerste oproep doen aan bedrijven om voorstellen in te dienen voor projecten waarin zij nieuwe simulaties ontwikkelen. Gehonoreerde projecten krijgen ondersteuning van het Nationaal Groeifonds.
Stimulans voor de zorg en de economie
Als de doelstellingen van DUTCH behaald worden, is dat in allerlei opzichten goed nieuws voor Nederland. “Door minder lange wachtlijsten wordt Nederland gezonder, daalt het verzuim en stijgt onze productiviteit”, zegt Bonjer. “DUTCH versterkt de economie én ook de zorg door veelbelovende start-ups en scale-ups te ondersteunen bij de ontwikkeling van baanbrekende educatieve technologieën. Deze bedrijven zijn cruciaal voor het succes van DUTCH. Daarom willen we met gerichte subsidies vanuit het consortium deze bedrijven helpen om innovatieve producten te lanceren, om internationaal op te schalen en nog meer impact te maken.”
Meer weten?
Lees meer over het project DUTCH of lees de andere verhalen over succesvolle en impactvolle projecten vanuit het fonds.