De farmaceutische industrie in Nederland heeft een goede reputatie. Denk alleen al aan de ontwikkeling van de anticonceptiepil door Organon in Oss. Ook voor de toekomst is er volop potentie om nieuwe medicijnen in Nederland te ontwikkelen, om onze kwaliteit van leven te verbeteren. Het Nationaal Groeifonds-project PharmaNL creëert de juiste voorwaarden door te investeren in een gedeelde R&D-infrastructuur en een opleidingsaanbod voor een leven lang ontwikkelen. 

Brigitte Drees, bestuurslid van PharmaNL en Willem Mulder van Nanoworx in een laboratorium.

Opzetten van een gedeelde infrastructuur voor ontwikkeling, opschaling en productie

Brigitte Drees is bestuurslid van PharmaNL. Daarnaast is ze CEO van het Pivot Park in Oss, een campus waar innovatieve biofarmabedrijven nauw met elkaar samenwerken. “Wat we hier in Oss doen, gebeurt met PharmaNL op landelijke schaal”, zegt ze. “We zetten een gedeelde infrastructuur op voor de ontwikkeling, opschaling en productie van innovatieve medicijnen. De infrastructuur bestaat uit dure apparaten waar innovatieve start-ups, scale-ups en academische onderzoeksgroepen gebruik van kunnen maken. Dit is belangrijk want innovatie in de farmacie gebeurt vooral door het mkb: kleine organisaties die zelf het geld niet hebben voor eigen apparatuur. Met een gedeelde infrastructuur kunnen ze meteen aan de slag met hun innovaties.”

Professionals aantrekken en opleiden

Naast het opzetten van een gedeelde infrastructuur voor innovatieve medicijnen kent PharmaNL een tweede programmalijn. “Daarin geven we een impuls aan talent en richten we ons op het farmaceutisch opleidingsaanbod”, zegt Drees. “Het gaat om een leven lang ontwikkelen en is dus gericht op toekomstige en huidige professionals, in binnen- én buitenland. Want gezien de verwachte personeelstekorten moeten we meer mensen enthousiast maken voor het werken in deze prachtige, innovatieve sector, waarin we met elkaar het doel hebben om met medicijnen de kwaliteit van leven te verbeteren. Door te zorgen voor Europese accreditatie van mbo-, hbo- en universitaire opleidingen kunnen mensen uit Europa aanhaken.” 

Inmiddels 6 projecten gehonoreerd

Voor de 2 programmalijnen heeft PharmaNL samen met ZonMw een subsidieprogramma opgesteld dat financieel ondersteund wordt door het Nationaal Groeifonds. Kennisinstellingen, ondernemingen of samenwerkingsverbanden kunnen jaarlijks voorstellen indienen. “Met de steun van het Nationaal Groeifonds hebben we inmiddels per programmalijn 3 projecten gehonoreerd”, zegt Drees. “In totaal zijn daarbij 15 organisaties betrokken. Daarmee is de verwachting dat we ons uiteindelijke doel halen om 50 organisaties uit de farmaceutische waardeketen actief te laten deelnemen aan onze programmalijnen.” 

Nanomedicijnen sneller ontwikkelen

Een van de 3 gehonoreerde projecten voor de ontwikkeling van een gedeelde infrastructuur is Nanoworx, een samenwerking tussen TU Eindhoven, Pivot Park, Trained Therapeutix Discovery en Unchained Labs. “We richten ons op nanogeneeskunde: heel kleine deeltjes die therapeutisch actief zijn”, zegt Willem Mulder, initiatiefnemer van Nanoworx. “Vooral op het gebied van immuuntherapie bij patiënten heeft nanogeneeskunde een enorme potentie. Wat je echter nodig hebt voor de ontwikkeling van nanomedicijnen zijn bibliotheken om nanodeeltjes te screenen en zo tot de best mogelijke eigenschappen te komen voor klinisch gebruik. Je kunt uit zo’n screening formuleringen halen die bij zeer lage doseringen effect hebben bij de behandeling van bijvoorbeeld kanker. Die bibliotheken zijn voor kleine innovatieve bedrijven niet beschikbaar waardoor de ontwikkeling van hun innovaties stokt. Met Nanoworx springen we in dit gat. We bieden biotechbedrijven en onderzoeksgroepen een screeningsplatform waarmee ze de ontwikkeling van hun nieuwe nanomedicijnen kunnen automatiseren, versnellen en verfijnen.” 

Het mkb als innovatiemotor van de farmasector

Nanoworx bestaat nu nog uit een klein team. “Maar dankzij de steun van PharmaNL hebben we de beschikking over de apparatuur om ons screeningsplatform te ontwikkelen”, zegt Mulder. “Over 5 jaar willen we zo ver doorgroeien dat we onze eigen infrastructuur hebben opgezet en zelfstandig kunnen opereren.” Hiermee krijgt een goed idee, gesteund door de TU Eindhoven, een volwaardige kans om als start-up succesvol te zijn en internationaal de concurrentie aan te gaan. Drees: “We maken zo een mooie vertaalslag van academisch onderzoek naar een succesvol bedrijf. En weet: het mkb is de innovatiemotor van de farmasector, een miljardenindustrie die met succesvolle geneesmiddelen het welzijn en de gezondheid van veel mensen verbetert en sterk bijdraagt aan het verdienvermogen van Nederland.” 

Meer weten

Lees meer over het project of lees de andere verhalen achter succesvolle en impactvolle projecten vanuit het fonds.